KABUPATEN KLATEN
Purwadi,
FBSB UNY
Adipati Kusuma Nagara
I
Dhandhanggula
1.
Jeng Kusuma Nagara Dipati,
Winisuda minangka pangarsa,
Ngesuhi wilayah Klaten,
Duta Kanjeng Sinuwun,
Surakarta Sri Narapati,
Patih Sasradiningrat,
Sigra paring dhawuh,
Demang wedana sentana,
Sagung mantri bupati sung pangastuti,
Darma bakti mring praja.
2.
Gantiwarna Prambanan winarni,
Manisrengga Ngawen Karangnangka
Kemalang dumugi Ceper,
Kebonarum Delanggu,
Bayat Cawas lajeng Jumiring,
Jatinom Jogonalan,
Karangdawa Tulung,
Kalikotes Polanharja,
Wonosari Karanganom Trucuk Wedhi,
Tlatah Klaten raharja.
3.
Umbul bintik kinclong kinclong bening,
Umbul Pluneng tuk sumbering sawah,
ilining Umbul Gedaren,
Umbul ing Cakra Tulung,
Umbul Ponggok wedaling warih,
Toya umbul Susuhan,
Umbul Geneng mancur,
Umbul Brondong tadhah toya,
Umbul Janti mikolehi kadang tani,
Subur makmur tanduran.
4.
Pawiyatan kangge gladhen seni,
Nama Sanggar Bandung Bandawasa,
Kagunan sarwa rinonce,
Budaya adi luhung,
Mbudidaya mrih edi peni,
Beksan lan karawitan,
Garap tembang lagu,
Kethoprak kinarya sigrak,
Pedhalangan laras madya den persudi,
Mrih ngrembaka kuncara.
5
Winisuda priyayi pinilih,
Tumenggung Jeng Kusuma Nagara,
Minangka bupati Klaten,
Dene sengkalanipun,
Karya lila madyaning bumi,
Sunan Paku Buwana,
Ingkang Kaping Catur,
Narendra gung Surakarta,
Wolu likur sasi Juli ingkang warsi,
Wolulas kosong papat.
II.
Mijil
1.
Gliyak gliyak jumangkah makarti,
Nadyan repot abot,
Tetep sepi pamrih rame gawe,
Sengkut ngayahi pakaryan nagri,
Klaten gya mangesthi,
Suka subur makmur.
2.
Kali Dengkeng mbrebes ingkang warih,
Mili gumarojog,
Tumuju ngidul wiwit saking ler,
Kaliwara tuk gunung Merapi,
Amrih loh jinawi,
Subur kang tinandur.
III.
Gambuh
1.
Sowan ing Palar Trucuk,
Amrih gathuk wawasaning mathuk,
Ki Pujangga Ranggawarsita peparing,
Ngelmu laku barang kawruh,
Kanthi manunggal gumolong.
2.
Sunan Tembayat tuhu,
Pandhanarang jejeripun guru,
Tata titi tatag tutug tatas titis,
Saking Semarang pinunjul,
Sepuh wutuh tanggap tanggon.
IV.
Pangkur
1.
Candi Prambanan Plaosan,
Dadi srana lelaku mesu budi,
Manjur warisan leluhur,
Pangolahing surasa,
Jroning kalbu ngening cipta amituhu,
Wewarahing kapitayan,
Kasampurnan sepuh jati.
2.
Kartasura Surakarta,
Demak Pajang Mataram Majapahit,
Daha Jenggala Panjalu,
Negari Kahuripan,
Singosari Medhang mula Kraton agung,
Tiyang Klaten angengeti,
Kinarya tepa palupi.
V.
Pucung
1.
Banyu umbul ing Cakra pancen pinunjul,
Mili tegal sawah,
Sandhang papan papan sugih,
Klaten gregah sinar terang maju jangkah.
2.
Dwija luhur Ki Ageng Gribig misuwur,
Sekti mandraguna,
Ya Kowiyu puja puji,
Panuwunan donga kabul kasembadan.
VI.
Kinanthi
1.
Pakasa sigra lumaku,
Saraya dadi sesanti,
Setya rampung barang karya,
Rumeksa budaya adi,
Sesanggeman kautaman,
Klaten Bersinar abadi.
2.
Papan eca dhahar ngunjuk,
Kabisan masake becik,
Lenggah jenak raos enak,
Pinenggalih kraos gurih,
Klaten bersinar sumebar,
Krana sugih jagung pari.
VII.
Asmarandana
1.
Bulu bekti tandang kardi,
Saking Kraton Surakarta,
Amrantasi gawa gawe,
Sami nunggal pasuwitan,
Ngudi endahing bebrayan,
Paugeran tata praja,
Sambang sambung sawang srawung,
Asung ngusung lelabuhan.
2.
Kasusastran tata tulis,
Reriptan dwija pujangga,
Waosan sareh pikoleh,
Kabisan sarta kawignyan,
Pamulangan pawiyatan,
Kawruh gati wulang wuruk,
Piguna tumraping gesang.
VIII.
Durma
1.
Pedhalangan karawitan trus ngumandhang,
Baut jogeding tari,
Klaten dhasar kondhang,
Trampil pinter kagunan,
Nusantara dipun renggani,
Budaya endah,
Lamun sinawang asri.
2.
Datan wegah jumangkah kaarah arah,
Rampung sabarang kardi,
Macul tegal sawah,
Dedagang ana pasar,
Angon menda kebo lan sapi,
Anggelar klasa,
Klaten gemi nastiti.
IX.
Megatruh
1
Asah asuh asihing para sesepuh,
Sunan Pandhanaran Yogi,
Bupati Semarang mungkur,
Mastuti ngelmu sejati,
Sinten ndherek gya kewahyon.
2.
Wiwit kuncung wancine dumugi gelung,
Ngupadi sangune urip,
Sedulur tambah sempulur,
Klaten panen marga ngudi,
Panjangka kabeh kelakon.
X.
Maskumambang
1.
Jatinom pertapan Kyai Ageng Gribig,
Apem kinarya grebegan,
Kapitayan kang mberkahi,
Tanah subur jiwa sabar.
2.
Priyayi agung anut larasing gendhing,
Wiraga jumbuh wirama,
Waranggana lan pengrawit,
Dhalang Klaten nyata kondhang.
XI.
Sinom
1.
Sregep ndherek upacara,
Pakasa Klaten sesanti,
Sabarang dhawuh ngendika,
Dadi puji pangastuti,
Saraya setya yekti,
Rumeksa budaya tugu,
Kraton Surakarta,
Mangka punjer tanah Jawi,
Trus sumunar mencar soroting kawentar.
2.
Klaten bumi kanugrahan,
Perenging gunung Merapi,
Kali Dengkeng Kaliwara,
Candi Prambanan Plaosan,
Leluhur asung pamuji,
Jangka jangkah lestari,
Lelumban ing Cakra Tulung,
Jalma titah sawantah,
Amung saderma nglakoni,
Kasembadan kawibawan kawidadan.
Tenun Lurik Tlingsing
1.
Dhandhanggula
Mangayu bagya Doktor Ismadi,
Dosen FBSB Karangmalang,
Miyos saking tlatah Klaten,
Tanggale telung puluh,
Wulan Juni slawe kang warsi,
Promosi pendadaran,
Wusnya tamat lulus,
UNNES papan perguruan,
Disertasi tenun lurik edi peni,
Ngumandhang ing Semarang.
2.
Miji
Universitas Semarang Nagri,
Ngesti program doktor,
Fakultas Bahasa Seni mangke,
Wus sumandhing garap tenun lurik.
Amrih eksistensi,
Cawas Klaten tuhu.
3.
Pangkur
Sistem pranata sosial,
Tenun lurik Tlingsing rumeksa becik,
Myang budaya adi luhung,
Minangka pralampita,
Agung luhur subur makmur gya sempulur,
Saindhenging jagad raya,
Misuwur ibu pertiwi.
4.
Kinanthi
Pendadaran promovendus,
Doktor Abdullah Prijadi,
Pak Prof Tommi Yuniawan,
Prof Soesanto Doktor Syakir,
Dok Eko Haryanto miwah,
Profesor Tjetjep Rohendi.
5.
Asmarandana
Doktor Ismadi makarti,
Tenun lurik Tlingsing Cawas,
Kanthi tlaten Klaten panen,
Ngupakara kerajinan,
Ekonomi kerakyatan,
Pakaryan sigra binangun,
Bebrayan patut tinata.
6.
Maskambang
Kampus Sekaran Semarang Gunung Pati,
Dadi srana pendadaran,
Penulisan disertasi,
Ismadi purna wiyata.
7.
Megatruh
Kebak purun pengembangan kain tenun,
Winastanan lurik Tlingsing,
Gagrak Cawas wus misuwur,
Dumugi manca negari,
Eksistensi Klaten trus mencorong.
8.
Sinom
Panguripan boga wastra,
Wisma waras marga wasis,
Kanugrahan kacukupan,
Kerajinan tenun lurik,
Sakehing warga Tlingsing,
Cawas Klaten gya lumaku,
Sumebar nusantara,
Tumangkaring ekonomi,
Budidaya Ismadi karya ngrembaka,
9.
Durma
Greget gregah jangka jangkah megah mewah,
Inovasi kreasi,
Tradisi sanyata,
Pranata ing sosial,
Ngarah undhaking ekonomi,
Uripe rakyat,
Gunane tenun lurik.
10.
Pucung
Kedah wantun tradisi turun temurun,
Gagrak pewarisan,
Kreasi lan inovasi,
Bebarengan langkah jangkah kemajuan.
11.
Gambuh
Tandang sengkut gumregut,
Bandha bandhu inten mas jumerut,
Tenun lurik ketitik lumaris becik,
Doktor Ismadi andulu,
Tlingsing Cawas Klaten cocok.
Jumat Paing, 4 Juli 2025,
Purwadi,
FBSB UNY